Halide Edip Adıvar

Romanın Adı:Yolpalas Cinayeti
Romanın Yazarı:Halide Edip Adıvar
Romanın Sayfa Sayısı, Basım Tarihi ve Yeri: 90 sayfa,İstanbul
Romanın Özeti:
Mahkeme salonunda hakim Akkız adında bir genç kızı yargılıyordu.Akkız’ın suçu çalıştığı evin şoförünü öldürmek ve evin hanımını yaralamaktır.
Akkız,genç bir kızdı.Kaz tüyünü andıran sarı saçları,iki tane büyük mavi gözleri,onların üstünde ise gür kara kaşları vardı.Bu kız babasının ölümü üstüne,uzun süre annesiyle yaşamış,daha sonra köye ziyaret amaçlı gelen bir ailenin yanına besleme olarak girmişti.Nuri Bey ve karısı onu bir kardeş gibi görüp büyütmüşlerdi.Okula gönderip tahsil yapmasını sağlamışlardı.Bu sırada Bursa’ya kaplıcalara gelen Bay ve Bayan Sallabaş’la tanışımıştı. Oğulları Bülent’e de çok ısnmıştı,Bülent’te onu çok sevmişti.Bay ve Bayan Sallabaş da Akkız’ı yanlarına dadı olarak oldılar.Akkız da bundan böyle Yolpalas’ta dadı olarak çalışmaya başladı.
Yolpalsın hanımı Sacide Hanım eskiden çok fakir bir kızdır.Babası eski bir memurdur.Karagümrük’te küçük bir evde oturmaktadırlar. Sacide bir gün "dancinge” yani halka açık dans yerine gider. Burada Bay Sallabaş’la tanışır.Bay Sallabaş onu çok beğenir ve evlenmek ister.Sacide de kabul eder ve Yolpalasa hanımefendi olur.Bundan sonra ne oldum delisi olup fakirleri hor görmeye başlar.
Bay Sallabaş'in bir de yegeni vardir.Babasinin ölümünden sonra ona amcasi bakar.Onu Fransa’da okutur.Rifki,anne ve babasini ölümünden sonra çok zengin olarak ve iyi koşullarda yetişmiştir fakat sevgi eksikligi vardi.Bu yüzden bütün zenginlere karşi içinde bir kin vardi.Özellikle de yengesine karşi bir kin duyuyordu.
Bay ve Bayan Sallabaş evlerinde parti verdikleri bir günde Rifki ve Bayan Sallabaş yine tartişmişlar ve bu da herkesin dikkatini çekmişti.Bayan Sallabaş bu sinirle dadilari Akkiz’i da azarlamişti.Hatta Bayan Sallabaş Akkiz’ı kovmuştu.
O gece Bay Sallabaş'in evinde bir cinayet bir de yaralama olmuştur. Bu suçu Akkiz üstüne almiştir.Sebep olarakta “anamin emmioglunu öldürdüm”demiştir.Bayan Sallabaşin yaralanmasini da kaza olarak açiklamaktadir.Rifki,Akkiz’in davasini üstlenmiştir.Bunu sebebi zenginlere karşi duydugu kin ve Akkiz’la önceden olan tanişikligidir.
Bir gün Rıfkı,Akkız’la kaldığı hücrede konuşur. Başından geçen hikayeyi anlatır.
Akkız küçükken babası ölünce annesi ile yaşar.Annesi gece gündüz çalışıp iki tane öküz parası biriktirmektedir.Akkız da kazlara çobanlık eder.Herkes anasına kötü kadın diye bakar.O ise gelenlere emmioğlu diye cevap verir.Bu emmioğlu dediği kişi ise Mükerremdir. Yani Akkız’ın şimdi çalıştığı evin şöförüdür.Mükerrem anne ve kızın yıllarca çalışıp kazandığı parayı çalar.Bir de Akkız’ın canı kadar sevdiği kazı Sırma'yı öldürür.Akkız da bunun üstüne bir gün kendisinin de onun canını alacağına dair yemin eder.
Akkız seneler sonra Mükerrem’le Yolpalas’ta karşılaşır. Mükerrem,onu ve Bülent’i öldürmekle tehdit edince Akkız daha fazla dayanamaz ve Mükerrem’i öldürür.Bu sırada yalnışlıkla Bayan Sallabaş’ı yaralar.
İşte bütün bu hikayeyi mahkemede anlatır.Mahkeme heyeti de kızı serbest bırakırlar.
Romanın kahramanları:Akkız,Bay ve Bayan Sallabaş,Mükerrem,Akkız’ın annesi Ümmühan,Nuri Bey ve karısı, Bülent
Romanın Geçtiği Yer: Yolpalas Apartmanı,Akkız’ın köyü
Romanın Geçtiği Zaman:Kurtuluş Savaşi’ni sonlarina dogru bir zaman
Romanın Anafikri:İntikam duygusu en uysal kişileri bile etkileyebilir.