TUNCELİ ATATÜRK ANADOLU LİSESİ 9/A SINIFI TÜRK EDEBİYATI DERSİ 2. DÖNEM 1. YAZILI YOKLAMA SINAVI

2007-2008 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI TUNCELİ ATATÜRK ANADOLU LİSESİ 9/A SINIFI
TÜRK EDEBİYATI DERSİ 2. DÖNEM 1. YAZILI YOKLAMA SINAVI
www.edebiyatogretmeni.net
Öğrencinin Adı Soyadı : Tarih : 31.03.2008
Sınıfı / Okul No : Notu :

Gülzâra salın mevsimidir geşt ü güzârın Bülbüllerin ister seni ey gonce-dehen gel
Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın Gül gitdiğini anmıyalım gülşene sen gel
Dök zülfünü semmûr giyinsin ko ‘izârın Pâ-mâl-i şitâ olmadan iklîm-i çemen gel
Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın
(Nedim)
1.) Yukarıdaki dörtlüklere göre aşağıda verilenlerin karşılığını yazınız. (12 p)
Nazım birimi : Nazım şekli :
Ölçüsü : Dili :
Uyak düzeni : Ait olduğu gelenek :

2.) Ne doğan güne hükmüm geçer, Yandaki dörtlüğe göre aşağıdaki
Ne halden anlayan bulunur; bilgiler doğru ise karşısına ( D ) ; yanlış
Ah aklımdan ölümüm geçer; ise ( Y ) yazınız. (16 p)
Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur.
(Cahit Sıtkı Tarancı)

Nazım birimi dörtlüktür. ( ) Sarma uyak düzeni kullanılmıştır. ( )
8’li hece ölçüsü ile yazılmıştır. ( ) “geçer” sözcükleri rediftir. ( )
Halk edebiyatı geleneğindendir. ( ) 2. ve 4. dizelerde tam uyak vardır.( )
Didaktik bir şiirdir. ( ) Dili sadedir. ( )


3.) Aşağıdaki dizelerden hangisinde teşhis (kişileştirme) ve hüsn-i talil (güzel sebep bulma) beraber kullanılmıştır? (5 p)

a) Nice gönüllere bağlandım kaldım. b) Kır ata nal mı dayanır;
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum. Dağlar uykudan uyanır.

c) Bu tunç mızraklılar dinç süvariler d) Sen gittin yaslara büründü cihan
Bu sefere çıkınca yer gök inler. Soluyor dallarda gül dertli dertli

e) Ne hoş kokuyor değil mi şu çiçekler
Uçmuştur kokusu koparmak istesem.

4.) Son yirmi adımı uçuyorduk Yandaki şiirin konusuna göre
Almıştı herkes dipçiğini avucuna çeşidi nedir? Yazınız. (4 p)
Yine bir duraklama
Geldik düşman süngüsünün ucuna
Tabur bir mucize içindeydi


5.) Bana kara diyen dilber Yandaki şiir için aşağıdakilerden
Gözlerin kara değil mi hangisi söylenebilir? (5 p)
Yüzünü sevdiren gelin
Kaşların kara değil mi (Karacaoğlan)

a) Ayrılıktan şikâyet etmektedir. b) Sitem etmektedir.
c) Sevgilisini savunmaktadır. d) Siyah rengin avantajlarını anlatmaktadır.
e) Hayalindeki güzelin tipini betimlemektedir.

6.) Anlatmaya bağlı edebi metinlerle, göstermeye bağlı edebi metinler arasındaki farklar nedir? Açıklayınız. (10 p)









Sabahtan beri yürüyorduk. Düşe kalka geçtiğimiz sarp keçi yolları bazen sel yarıntıları içinde kayboluyor, bazen sık fundalıklardan ayrılarak, dibinde sivri sivri çam tepeleri görünen karanlık çukurlara sapıyordu. Ayı avına gidiyordum. Kılavuzum ”Kumdere” köyünün en namlı nişancılarındandı. Beraber tırmanacağımız yüksek ormanlı dağların daha çok uzağındaydık. Vakit vakit ince bir yağmur sepeliyordu. Güneş yoktu. Nihayetsiz mor bir kubbeyi andıran dumanlı gökten faniliğin geçmiş saatlerini hatırlatır gamlı guguk sesleri aksediyordu. Artık iyice yorulmuştuk. Omzumdaki martin gittikçe ağırlaşıyordu. “Biraz dinlensek”, dedim. Kılavuzum güldü. Onun da kır çember sakalı, şen çehresi pembeleşti. “Kesildin mi?”, diye sordu.

7.) Yukarıdaki paragrafta anlatıcının bakış açısı nedir? Açıklayınız. (10 p)









ELLİ KURUŞ
“ Haminnesi Tahtakale’de tuzcuda çalışıyormuş. Annesinin eczaneden kazandığıyla kıt kanaat geçiniyorlarmış ama şu son zamlar olmasa. Çaresiz okulu beşten bırakıp annesiyle haminnesinin kazançlarına bir şeyler katabilmek, hiç olmazsa üç yaş küçüğüyle kendisinin okul masraflarını çıkarabilmek yolunu tutmuş, gazete satıcılığına başlamış.” (Orhan KEMAL)

8.) Yukarıdaki metnin teması nedir? Açıklayınız. (10 p)








9.) Aşağıdaki cümlelerde yer alan bilgiler doğru ise karşısına ( D ) ; yanlış ise ( Y ) yazınız. (10 p)

Bir edebi metin yazıldığı dönemin gelenekleri ile ilişkilidir. ( )
Edebi metin kendinden önceki edebi geleneklere bağlı olmak zorundadır. ( )
Bir metnin anlatıcısı ile metnin anlatım özellikleri doğrudan ilişkilidir. ( )
Olay çevresinde gelişen edebi metinlerde tema, başka düşünceler tarafından da desteklenir. ( )
Metni oluşturan olay örgüsü gerçek hayatta aynen yaşanabilir. ( )

10.) Aşağıdaki metin türlerini doğru olarak eşleştiriniz. (6 p)

Geleneksel Tiyatro Manzum Hikaye
Meddah
Modern Tiyatro Komedi
Orta Oyunu
Anlatmaya Bağlı Türler Halk Hikayesi
Masal

11.) Aşağıdaki cümlelerde yer alan noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız. (12 p)

Anlatmaya bağlı edebi metinlerde yapı dört unsurdan oluşur:
1…………………………………………………………. 2…………………………………………………………..
3…………………………………………………………. 4…………………………………………………………..

Edebi metinlerde belirli bir mesleği, zihniyeti ya da çevreyi temsil eden, kalıplaşmış davranışlar ve konuşmalar sergileyen aynısı veya benzerleri başka eserlerde de karşımıza çıkabilecek kahramanlara
…………………………… denir. Duygu, düşünce, konuşma ve davranış bakımından bireysel nitelik gösteren; kendine özgü kişilik özellikleriyle diğer insanlardan ayrılan, yer aldığı eserin olay örgüsü ve içeriği ile birlikte ele alınıp çözümlenebilen ve bu bakımdan başka eserlerdeki benzerlerinden ayırt edilebilen kahramanlara ……………………………………. adı verilir.



BAŞARILAR
Fazilet ERYILMAZ
Türk Dili ve Edebiyatı Öğr.
CEVAP ANAHTARI
2007-2008 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI TUNCELİ ATATÜRK ANADOLU LİSESİ 9/A SINIFI
TÜRK EDEBİYATI DERSİ 2. DÖNEM 1. YAZILI YOKLAMA SINAVI

Öğrencinin Adı Soyadı : Tarih : 31.03.2008
Sınıfı / Okul No : Notu :

Gülzâra salın mevsimidir geşt ü güzârın Bülbüllerin ister seni ey gonce-dehen gel
Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın Gül gitdiğini anmıyalım gülşene sen gel
Dök zülfünü semmûr giyinsin ko ‘izârın Pâ-mâl-i şitâ olmadan iklîm-i çemen gel
Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın
(Nedim)
2.) Yukarıdaki dörtlüklere göre aşağıda verilenlerin karşılığını yazınız. (12 p)
Nazım birimi : Dörtlük Nazım şekli : Şarkı
Ölçüsü : Aruz ölçüsü Dili : Ağır
Uyak düzeni : abab/cccb Ait olduğu gelenek : Divan Şiiri

2.) Ne doğan güne hükmüm geçer, Yandaki dörtlüğe göre aşağıdaki
Ne halden anlayan bulunur; bilgiler doğru ise karşısına ( D ) ; yanlış
Ah aklımdan ölümüm geçer; ise ( Y ) yazınız. (16 p)
Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur.
(Cahit Sıtkı Tarancı)

Nazım birimi dörtlüktür. ( D ) Sarma uyak düzeni kullanılmıştır. ( Y )
8’li hece ölçüsü ile yazılmıştır. ( Y ) “geçer” sözcükleri rediftir. ( D )
Halk edebiyatı geleneğindendir. ( Y ) 2. ve 4. dizelerde tam uyak vardır. ( Y )
Didaktik bir şiirdir. ( Y ) Dili sadedir. ( D )

11.) Aşağıdaki dizelerden hangisinde kişileştirme(teşhis) ve güzel sebep bulma(hüsn-i talil) beraber kullanılmıştır? (5 p)

b) Nice gönüllere bağlandım kaldım. b) Kır ata nal mı dayanır;
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum. Dağlar uykudan uyanır.

c) Bu tunç mızraklılar dinç süvariler (d) Sen gittin yaslara büründü cihan
Bu sefere çıkınca yer gök inler. Soluyor dallarda gül dertli dertli

e) Ne hoş kokuyor değil mi şu çiçekler
Uçmuştur kokusu koparmak istesem.

12.) Son yirmi adımı uçuyorduk Yandaki şiirin konusuna göre
Almıştı herkes dipçiğini avucuna çeşidi nedir? Yazınız. (4 p)
Yine bir duraklama
Geldik düşman süngüsünün ucuna Epik şiir
Tabur bir mucize içindeydi


13.) Bana kara diyen dilber Yandaki şiir için aşağıdakilerden
Gözlerin kara değil mi hangisi söylenebilir? (5 p)
Yüzünü sevdiren gelin
Kaşların kara değil mi (Karacaoğlan)

a) Ayrılıktan şikayet etmektedir. (b) Sitem etmektedir.
c) Sevgilisini savunmaktadır. d) Siyah rengin avantajlarını anlatmaktadır.
e) Hayalindeki güzelin tipini betimlemektedir.


14.) Anlatmaya bağlı edebi metinlerle, göstermeye bağlı edebi metinler arasındaki farklar nelerdir? Açıklayınız. (10 p)

Anlatmaya bağlı metinler : Göstermeye bağlı metinler :
Okunmak için yazılır. (1) Sahnelenmek için yazılır. (1)
Olaylar, kişiler, yer tasvir edilir (3) Olaylar sahnede yaşanır.Kişiler makyajla, kostümlerle rollerini oynar.Mekan sahnede dekorlarla gösterilir. (3)
Okuyucuya hitap eder (1) Seyirciye hitap eder (1)



Sabahtan beri yürüyorduk. Düşe kalka geçtiğimiz sarp keçi yolları bazen sel yarıntıları içinde kayboluyor, bazen sık fundalıklardan ayrılarak, dibinde sivri sivri çam tepeleri görünen karanlık çukurlara sapıyordu. Ayı avına gidiyordum. Kılavuzum ”Kumdere” köyünün en namlı nişancılarındandı. Beraber tırmanacağımız yüksek ormanlı dağların daha çok uzağındaydık. Vakit vakit ince bir yağmur sepeliyordu. Güneş yoktu. Nihayetsiz mor bir kubbeyi andıran dumanlı gökten faniliğin geçmiş saatlerini hatırlatır gamlı guguk sesleri aksediyordu. Artık iyice yorulmuştuk. Omzumdaki martin gittikçe ağırlaşıyordu. “Biraz dinlensek”, dedim. Kılavuzum güldü. Onun da kır çember sakalı, şen çehresi pembeleşti. “Kesildin mi?”, diye sordu.

15.) Yukarıdaki paragrafta anlatıcının bakış açısı nedir? Açıklayınız. (10 p)


Kahraman anlatıcının bakış açısı vardır. (5)
Çünkü olayı anlatan kişi aynı zaman da olayın içinde olan olayı yaşayan kişidir. (3)
1. kişili anlatım (ben) kullanılmıştır. (2)



ELLİ KURUŞ
“ Haminnesi Tahtakale’de tuzcuda çalışıyormuş. Annesinin eczaneden kazandığıyla kıt kanaat geçiniyorlarmış ama şu son zamlar olmasa. Çaresiz okulu beşten bırakıp annesiyle haminnesinin kazançlarına bir şeyler katabilmek, hiç olmazsa üç yaş küçüğüyle kendisinin okul masraflarını çıkarabilmek yolunu tutmuş, gazete satıcılığına başlamış.” (Orhan KEMAL)

16.) Yukarıdaki metnin teması nedir? Açıklayınız. (10 p)

Teması, “geçim sıkıntısı”dır. (5) Bir ailenin geçinmek için hangi işkeri yapmak zorunda oldukları anlatılıyor.Çocuklar bile okullarını bırakıp çalışmak zorundaymışlar. Haminne bile çok yaşlı olmasına rağmen çalışmak zorundaymış. (5)


9.) Aşağıdaki cümlelerde yer alan bilgiler doğru ise karşısına ( D ) ; yanlış ise ( Y ) yazınız. (10 p)

Bir edebi metin yazıldığı dönemin gelenekleri ile ilişkilidir. ( D )
Edebi metin kendinden önceki edebi geleneklere bağlı olmak zorundadır. ( Y )
Bir metnin anlatıcısı ile metnin anlatım özellikleri doğrudan ilişkilidir. ( D )
Olay çevresinde gelişen edebi metinlerde tema, başka düşünceler tarafından da desteklenir. ( D )
Metni oluşturan olay örgüsü gerçek hayatta aynen yaşanabilir. ( Y )

10.) Aşağıdaki metin türlerini doğru olarak eşleştiriniz. (6 p)

Geleneksel Tiyatro Manzum Hikaye (Anlatmaya Bağlı Türler)
Meddah (Geleneksel Tiyatro)
Modern Tiyatro Komedi (Modern Tiyatro)
Orta Oyunu (Geleneksel Tiyatro)
Anlatmaya Bağlı Türler Halk Hikayesi (Anlatmaya Bağlı Türler)
Masal (Anlatmaya Bağlı Türler)

12.) Aşağıdaki cümlelerde yer alan noktalı yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız. (12 p)

Anlatmaya bağlı edebi metinlerde yapı dört unsurdan oluşur:
1…Olay örgüsü………………………………………. 2…Kişiler………………………………………………………..
3…Zaman……………………………………………… 4…Mekan……………………………………………………….

Edebi metinlerde belirli bir mesleği, zihniyeti ya da çevreyi temsil eden, kalıplaşmış davranışlar ve konuşmalar sergileyen aynısı veya benzerleri başka eserlerde de karşımıza çıkabilecek kahramanlara
………tip……………… denir. Duygu, düşünce, konuşma ve davranış bakımından bireysel nitelik gösteren; kendine özgü kişilik özellikleriyle diğer insanlardan ayrılan, yer aldığı eserin olay örgüsü ve içeriği ile birlikte ele alınıp çözümlenebilen ve bu bakımdan başka eserlerdeki benzerlerinden ayırt edilebilen kahramanlara ……karakter……………. adı verilir.





BAŞARILAR
Fazilet ERYILMAZ
Türk Dili ve Edebiyatı Öğr.