I. DÖNEM 9. SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ 3. YAZILISIDIR

Adı, soyadı: ERKUT SOYAK LİSESİ 2006-2007 ÖĞRETİM YILI
Nosu ve sınıfı: I. DÖNEM 9. SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ 3. YAZILISIDIR
SORULAR
-L-
1.Türkçe’nin Dünya dilleri içindeki yerini yazınız.10p.



2. Dağ serpildi
Atıldı yeniden yer tuttu
İlk kez yılanlar kıpırdanmadı
Altı çizili kelimeleri tahlil ediniz.( Kök ve aldığı ekleri inceleyiniz.)10p.




3. Atatürk( ) “Yurtta sulh ( ) cihanda sulh( )” derken ( ) böyle bir dünyayı kastetmemişti( )
Yukarıdaki parçada parantezle gösterilen yerlere gerekli noktalama işaretlerini yerleştiriniz.15p.

4- Türkçenin tarihi gelişimi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?5P.(Üzerine işaretleyiniz)
A. IX. yy’da yerleşik hayata geçmesiyle, Türkçeye yerleşik hayatla ilgili terimler girmiştir.
B. İslamiyetin kabulü ile Türkçeye çok sayıda Arapça-Farsça sözcük girmiştir.
C. Cumhuriyetin ilanından sora latin alfabesi kabul edilmiştir.
D. XIX. yy’dan sonra Türkçe Batılı dillerin etkisinde kalmıştır.
E. Osmanlı Devleti döneminde Öz Türkçe kullanılmıştır.

5.“ Annesinin bağrı yanmıştı çocuğuna vurunca.” Cümlesindeki ses olaylarını gösteriniz.10p.


6. Aşağıdaki fiilleri verilen kip ve şahsa (kişiye) göre çekimleyiniz! (10 p)

gör- + şart kipi + 1. çoğul şahıs(olumsuz)-------------------

iste- + görülen geçmiş zaman kipi + 1. çoğul şahıs(olumlu)---------------

7. “Görmek, bilinçdışı bir hal ya da harekettir. Göz açık bulunduğu zaman dıştaki nesneler, ister istemez, ona çarpar. Hiçbir şey düşünmeyerek gezdiğimiz zaman, gökyüzünü, ağaçları, akarsuyu görürüz. Bunların izleri birbiri peşisıra gelir, birbirini silerek geçer. Biraz sonra görmüş olduklarımızı zar zor, eksik gedik hatırlarız. (M.Nihat ÖZÜN)
Yukarıdaki metinden yararlanarak cevaplayınız ve yapılarını inceleyiniz:
a) Türemiş kelimelere beş örnek10p.:


b) Birleşik kelimelere üç örnek10p. :




c) “bakmak ile görmek” arasındaki farkı örneklendirerek bir paragraf yazınız10p.
Arka sayfayı kullanınız.

8. Aşağıda verilen cümleler doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız! (10 p)
Türkçe yapı bakımından sondan eklemeli bir dil değildir.( )
Ünlü daralması bir ses olayıdır.( )
Belli bir tarihi gösteren ay ve gün adları büyük harfle yazılmaz.( )
“İnsanlara karşı benide zor durumda bıraktınız” cümlesinde yazım yanlışı yoktur.( )
“ Başarılı olmak için düzenli ve sürekli çalışmak gerekir.” Cümlesinde beş türemiş kelime vardır.( )


Not: İmlâ ve noktalama yanlışlıklarınızdan, hatanız oranınca not kırılacaktır.

B A Ş A R I LA R… Nuray ÜNAL Edb.Öğretmeni

Adı, soyadı: ERKUT SOYAK LİSESİ 2006-2007 ÖĞRETİM YILI
Nosu ve sınıfı: I. DÖNEM 9. SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ 3. YAZILISIDIR
SORULAR
-K-

1. Ahmet, dedesine sormuş( )
( ) Dede, ne zaman gideceğiz( )
Dedesi cevap vermiş( )
( ) Okullar biter bitmez, oğlum( )
Yukarıdaki parçada parantezle gösterilen yerlere gerekli noktalama işaretlerini yerleştiriniz.12p.

2. Sözcükler doluşur dağlarıma
Kıyıda köşede ne bulursam uyardım
Aymazlığımı süresiz bir darağacı yapsın diye
Çarparak kendi sesime, ağaçlara.
Altı çizili kelimeleri tahlil ediniz.( Kök ve aldığı ekleri inceleyiniz.)15p.

3. Yıkık değirmende öğütülen buğday
II. Neyi soruyor bu boş yağ küpleri
III. Hades’i ayağa kaldıran kulaklarımız
IV. Nerde kız kardeşimiz ozanımız
V. Söyleneceklerle uzar boyumuz uymayan
Bu dizelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uyduğu halde küçük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük kullanılmıştır? 5P.(Üzerine işaretleyiniz)
A. I B. II C. III D. IV E. V

4. “İt ite, it kuyruğuna buyurur.” Atasözündeki ses olaylarını gösteriniz.8p.


5. “o” ünlüsünden sonra hangi ünlülerin gelmesi küçük ünlü (düzlük-yuvarlaklık) uyumunu bozmaz! Birer örnekle gösteriniz! (10 p)


6. Aşağıdaki fiilleri verilen kip ve şahsa (kişiye) göre çekimleyiniz! 10p.

sev- + gereklilik kipi + 2. tekil şahıs(olumlu)--------------------

al- + şimdiki zaman kipi + 1. çoğul şahıs(olumsuz)---------------

7. “ Ülkelerden birinde bir balıkçı ile karısı yaşarmış. Balıkçı ve karısı, eski ve küçük bir kulübede otururlarmış. Balıkçı ancak doyabilecekleri kadar balık yakalayabilirmiş. Bir gün balıkçının şansı iyi gitmemiş. Ancak bir balık tutabilmiş. Balık altındanmış ve konuşuyormuş. “Beni serbest bırakırsan…
Yukarıdaki metne göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) Metinde iyelik eki almış kelimeleri inceleyiniz.10p.



b) Türemiş kelimeleri bulup inceleyiniz.10p.



c) Masalı tamamlayan bir paragraf hazırlayınız.10p.Arka sayfayı kullanınız.

8. Aşağıda verilen cümleler doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız! (10 p)

Kutadgu Bilig Türkçe’nin ilk yazılı metinleridir.( )
Türkçe’ de kelime türetirken kökte değişiklik olur.( )
Mançuca Türkçe ile aynı dil ailesinde yer alır.( )
“Onbir aylık bebek yürüyor, konuşuyordu.” Cümlesinde yazım yanlışı yoktur.( )
“Akıllı düşman, akılsız dosttan iyidir.” Cümlesinde ulama vardır.( )

Not: İmlâ ve noktalama yanlışlıklarınızdan, hatanız oranınca not kırılacaktır.

B A Ş A R I LA R… Nuray ÜNAL
Edb. Öğretmeni
www.edebiyatogretmeni.net